|
Afleesbaarheid d: de kleinst afleesbare waarde op de weegschalen.
Absoluut
gewicht: bepaling van het gewicht van een voorwerp op een weegschaal in de meeteenheden milligram (mg), gram (g), kilogram (kg) of ton (t). Als voorheen niet anders is overeengekomen, wordt de conventionele weegwaarde
gegeven.
|
|
|
Brutogewicht: gewicht van een voorwerp inclusief verpakking of
transporthouder. >> Nettogewicht, >> Tarra.
Bijstelling: periodieke controle van de weegschalen die erkend wordt door de bevoegde instantie. Zie ook >> Geldigheidsduur van de kalibratie van
weegschalen.
|
|
|
Compensatie van de elektromagnetische energie: dit is het meetprincipe van de elektonische analytische balansen en de precisieweegschalen van de hoogste klasse. Aan de basis hiervan ligt het natuurkundige effect van een energetisch effect dat een stroomspoel ondergaat in een permanent magnetisch veld.
Capaciteitsindicator: een stijgende lichtband op het scherm van de weegschalen geeft het bezette en het beschikbare weegbereik aan. probeer te vermijden dat het weegbereik per ongeluk overschreden
wordt.
Conventionele gewichtswaarde van een
gewicht: effect van een gewicht op weegschalen onder de volgende ideale omstandigheden: materiaaldichtheid 8000kg/m³, relatieve temperatuur 20°C, luchtdichtheid tijdens de meting 1,2 kg/m³.
De conventionele gewichtswaarde vergemakkelijkt de precieswegingen. aangezien schommelingen van de luchtdichtheid tot ± 10 % niet in aanmerking worden genomen voor de berekening. Deze norm wordt wereldwijd
aanvaard.
|
|
|
DKD: bij de Deutschen Kalibrierdienst (Duitse KalibreerDienst) zijn meettechnische laboratoria die een accredtiatie voor een bepaalde meetgrootte hebben, bij elkaar aangesloten. Zij spelen een zeer belangrijke rol in de meettechniek.
Een door de DKD geaccrediteerd laboratorium heeft de bevoegdheid internationaal erkende Kalibratiecertificaten voor die meetgrootheid / weegschaal af te geven. DKD-certificaten zijn in vele landen geldig, bijvoorbeeld in alle landen van de Europese
Unie.
DIN EN ISO 9001
certificering: De certificering wordt toegekend wanneer een bedrijf aantoont dat het voldoet aan alle vereisten van het kwaliteitsbeheersingssysteem volgens DIN EN ISO 9001. Nadat een positief resultaat wordt behaald in verschillende
audits, ontvangt het bedrijf het certificaat dat aantoont dat het werkt volgens het kwaliteitsbeheersingssysteem DIN EN ISO 9001.
Dit certificaat heeft een betekenis die volledig verschilt van het kalibratiecertificaat
DKD, waarin de technische eigenschappen van een apparaat (bijv een weegschaal of een gewicht) worden
gedocumenteerd. De DIN EN ISO 9001 certificering is evenmin identiek aan de
accreditatie, aangezien hierin geen verklaringen worden gedaan die internationaal erkend zijn
Differentieel
wegen: bepaling van het gewichtsverschil van een voorwerp door dat voor en na een procedure, zoals bijvoorbeeld het drogen daarvan te wegen. Beide wegingen worden verricht op dezelfde weegschalen, onder dezelfde omstandigheden.
Doserende / classificerende weegschaal: weegschaal met tolerantiebereik. De bovenste en onderste grenswaarden worden op individuele wijze op de weegschalen geprogrammeerd, dan wel met gewichten, of door middel van het nummeriek toetsenbord. Tijdens het doseren /classificeren beweegt er een lichtband tussen de grenswaarden, en daarnaast wordt er een akoestisch signaal uitgestoten. Doseringen onder of boven de grenswaarden moeten vermeden worden, de zeer lichte of zeer zware elementen worden onmiddellijk geclassificeerd. De grenswaarde kan ingevoerd worden in grammen (g), per eenheid of als percentage (%).
|
|
|
EA: European cooperation for Accreditation (voorheen WECC of ook EAL). Regelt de internationale wederkerige erkenning van DKD-certificaten voor weegschalen. Link naar EA.
Effect van de
luchtdruk: ieder lichaam is onderhevig aan luchtdruk (gewichtsverlies) en dit moet niet onderschat worden in het geval van het gebruik van precisieweegschalen. Om dit effect in de praktijk te neutraliseren, wordt de conventionele weegschaalwaarde ingevoerd. Er moet rekening gehouden worden met het effect van de luchtdruk voor de massa van een lichaam.
Extern
proefgewicht: (voorheen kalibreergewicht), dient voor het instellen of testen van de nauwkeurigheid van de weegschaal >> Instellen van het gewichtsbereik. Het externe proefgewicht kan DKD gecertificeerd worden.
|
|
|
Filter ter aanpassing aan
omgevingsomstandigheden: bruuske bewegingen worden gefilterd waardoor de cycli van interne meting langer worden of de integratietijd verlengd wordt. Het is een extra beveiliging voor de omstandigheden die voorkomt dat een meetwaarde te vroeg wordt gelezen of uitgeprint. Het filter kan op verschillende niveaus worden ingesteld. Zie ook meetwaarde.
Foutgrenzen van
weegschalen: het betreft hier gekalibreerde weegschalen. Onder foutgrens wordt de toegestane tolerantie verstaan, evenals de toegestane gewichtsafwijking naar boven en beneden. Deze zijn afhankelijk van de belasting die gedefinieerd is in de regelgeving inzake kalibratie. Er bestaan verschillende foutgrenzen voor de eerste ijking en voor de maximaal toelaatbare fouten bij gebruik van de
weegschalen.
Foutgrenzen van gewichten / foutgrens
klassen: de foutgrens van een gewicht komt overeen met de toelaatbare tolerantie, oftewel de grootste toelaatbare afwijking van de nulwaarde volgens Plus en Min. De foutgrensklassen voor gewichten zijn strict hiërarchisch bepaald en binnen de OIML
gedefinieerd.
Foutgrenzen voor
gebruik: deze bedragen het dubbele van de foutgrenzen van weegschalen bij de eerste ijking (foutgrenzen eerste ijking). Dit zijn de toelaatbare afwijkingen bij gebruik van een weegschaal volgens plus en min.
Fijngewichten: gewichtsstukken uit de OIML foutgrensklasse F1. Deze worden gebruikt voor het controleren van hoge resolutie weegschalen.
|
|
|
Goedkeuring van de instelling van de
weegschalen: de kalibreerbaarheid van de weegschalen wordt gedocumenteerd door middel van een modelgoedkeuring. Hiertoe worden de weegschalen voorafgaand aan een ijktechnische test onderworpen; deze wordt uitgevoerd door een officiële instelling (meestal een nationaal metrologisch instituut). Bij deze test worden zowel meettechnische als instrumentspecifieke vereisten onderzocht.
De goedkeuring wordt gedocumenteerd in het EU certificaat EU (IEC Type approval certificate).
Deze goedkeuring van de EU is geldig in alle lidstaten van de Europese
Unie.
Goedkeuring van de
weegschalen: deze wordt afgegeven door een overheidsorgaan, in Duitsland is dat bijvoorbeeld het PTB. Weegschalen kunnen uitsluitend gekalibreerd worden wanneer er een modelgoedkeuring is
afgegeven.
Geldigheidsduur van de kalibrering van de
weegschalen: de analytische balansen, kalibratieklasse I, 2 jaar, precisieweegschalen kalibratieklasse II, 2 jaar, industriële weegschalen kalibratieklasse III, 2 jaar, alle klassen, 1
jaar.
Geldigheidsduur van de kalibrering van de
gewichten: ijkgewichten van de klasse E2 4 jaar; ijkgewichten uit de klasse F1 - F2, 4 jaar; ijkgewichten uit de klasse M1 - M3 4 jaar; ijkgewichten uit alle klassen 1 jaar
Gegevensinterface / Interface
parameters, meestal RS-232 C. Deze dient om een printer of PC rechtstreeks op de weegschalen aan te sluiten. Het instellen van de interface parameters, zoals: Baud rates, pariteit, databits geschiedt via het toetsenbord van de weegschalen, zie hiervoor de gebruiksaanwijzing.
Gewicht: het gewicht van een lichaam is een natuurkundige grootheid. Het is een maat voor het effect van de inertie tegenover een snelheidswijziging, en ook voor de aantrekkingskracht tussen lichamen. Het gewicht is altijd hetzelfde, onafhankelijk van de zwaartekracht en de invloed van de lucht. De metrische eenheid voor het gewicht is "kilogram".
Gewichtswaarde: verschijnt op het scherm van de weegschalen na beëindiging van het stabilisatieproces. Deze waarde wordt weergegeven wanneer de weegeenheid ( g) / (kg ) oplicht. Nu kan het resultaat correct worden afgelezen of uitgeprint.
|
|
|
Half-micro
weegschalen: ananlytische balansen met een afleesbaarheid d = 0,01 mg.
Hoekbelastingstest: Testen van de weegschalen door het excentrisch plaatsen van een last naast het midden van de weegplaat.
Hoge resolutie
weegschalen: Onder deze noemer vallen vele
weegschalen, zoals de analytische balansen en de precisieweegschalen met een resolutie van > 100.000
digits. De resolutie wordt berekend als weegbereik : afleesbaarheid d.
Voorbeeld: weegbereik 300 g, gedeeld door de afleesbaarheid van 0.001 g levert een resolutie op van 1 mg, = 300.000 dígits.
Handelsweegschalen: weegschalen van de klasse III. De meest voorkomende vorm hiervan zijn weegschalen voor
winkels.
Handelsgewichten: gewichtsstukken uit de OIML foutgrensklasse M3.
Herkalibratie: Periodiek nameten van een meet/testmiddel (bijv. weegschalen / gewichten) om de nauwkeurigheid daarvan te
controleren.
Herleidbaarheid naar de nationale
standaad: in de ISO 9000 norm is vereist dat alle ijkmiddelen (bijv. gewichten) overeenkomstig de nationale standaard zijn, volgens een gedefinieerde tolerantie. Zie ook >> Internationale prototype van de kilogram
|
|
|
Instelling: Exacte bepaling van de meetgrootheden in een apparaat (bijv. in weegschalen) met behulp van een technicus in het
meetsysteem.
Instelling van het weegbereik van de
weegschalen: dit kan extern geschieden met het proefgewicht en een instellingsprogramma (CAL), of met de interne automatische instelling of het instellingscircuit. Dit moet gedaan worden in het geval van temperatuurwijzigingen, gewijzigde omgevingsomstandigheden, bij een verandering van plaats, enz. Er wordt aanbevolen een dagelijkse routinecontrole te verrichten.
Industriële
weegschalen: dit begrip is zeer ruim. Hiertoe behoren onder andere
tafelweegschalen, platformweegschalen, testweegschalen, hangweegschalen (Kraanwagens), pakketweegschalen en vele andere.
Indeling: bij digitale weegschalen is die identiek aan --> de afleesbaarheid d. Bij mechanische weegschalen wordt hieronder verstaan de kleinste gewichtswaarde op een schaal, bestaande uit deelstroken en cijfers, die door middel van een wijzer of index worden afgelezen.
Invloed van de temperatuur op de
weegschalen: temperatuur is een natuurkundig condtionerende factor en kan uitsluitend gecorrgeerd worden door middel van de ingebouwde compensatie. Het is noodzakelijk de weegschalen te kalibreren na een temperatuurwijziging >> Instellingen.
ISO 9000 e.v.: Kwailtietisbeheersingssysteem in de vorm van de DIN Norm voor de kwaliteitscontrole binnen het bedrijf. Volledige naam DIN EN ISO 9000 en
volgend.-.
Intern proefgewicht: gelijk aan het extern proefgewicht, maar dit is ingebouwd in de weegschalen, en werkt met een motor.
ISO / GLP Protocol: bij de kwaliteitsborgingssystemen moeten de weegresultaten (primaire waarden) en de juiste weegkalibratie met de datum en de tijd, evenals de identificatie van de weegschalen uitgeprint worden. De eenvoudigste manier om dit te doen is door middel van een aangesloten
printer.
Internationale Prototype van de
kilogram: tevens "oorspronkelijke kilogram" genaamd en dat is de basiseenheid van de massa. Dit stuk van 1 kilo wordt in Parijs bewaard. Dit is de momdiale referentie voor het metrische systeem. Hiervan zijn de gram (g) milligram (mg) en de ton (t)
afgeleid.
IP Beschermingsgraad: Hoe hoger het nummer des te minder stof en waterspatten de behuizing van de meetinstrumenten zullen binnendringen. IP 54 is de standaardnorm voor kwaliteitsweegschalen. (Tabel met beschermingsgraden voor
weegschalen)
IJkwaarde
e: maat voor de kalibratie-tolerantie, afhankelijk van het type weegschaal is dat tussen 1 en 10 d.
|
|
|
Kalibreerbare / niet kalibreerbare
weegschalen: Meettechnisch zijn deze welhaast identiek. Voor de kalibreerbare weegschalen zijn enkele specificaties wettelijk voorgeschreven, zoals bijv. wijzigingen in de software of aanvullende etiketten.
Kalibrering: Volgens de EU richtlijn 90 / 384 / EEG moeten alle weegschalen officieel gekalibreerd zijn wanneer die gebruikt worden voor:
a) handelsverkeer, wanneer de prijs van een goed door weging bepaald wordt.
b) de vervaardiging van medicijnen op voorschrift in apotheken, evenals voor analytische, medische en farmaceutische laboratoria.
c) de berekening van een recht, een heffing, een belasting en officiële geldboetes. Alsmede gerechtelijke expertises tijdens rechtszaken.
d) de vervaardiging van voorverpakte producten.
Alle weegschalen worden getest in het ijkkantoor en worden onderscheiden met het kalibratiemerkteken, Daarmee wordt hun precisie in het kader van de kalibratietolerantie bevestigd. Het geldigheidsgebied van de EU-kalibratie is alle landen van de Europese
Unie.
Kalibreren van weegschalen met automatische instelling
of automatische verbinding. Alle bovenstaande beperkingen met betrekking tot de plaats van de weegschaal zijn niet langer van toepasing, aangezien de automatische instelling gebruikt kan worden na de kalibrering. In dit geval is de kalibrering niet
plaatsgebonden.
Kalibreren: testen van de juisheid van een meetgrootheid van een meetinstrument (bijv.weegschalen) zonder het meetsysteem aan te tasten. Voorbeeld: Het testen van weegschalen door daar een proefgewicht op te leggen. De term kalibreren wordt in dit geval ook gebruikt voor instellen.
Kalibratiecertificaat: hierin worden de meettechnische eigenschappen van weegschalen of gewichten gedocumenteerd, evenals de herleidbaarheid naar de nationale standaard (voor een voorbeeld, zie Kalibratiecertificaat voor weegschalen
Karakteristieken van
weegschalen: grafische weergave van de gewichtsindicator van een weegschaal belast met proefgewichten, van nul tot de hoogste belasting. Uit het verloop van de karakteristiek kunnen conclusies over de nauwkeurigheid van de weegschaal getrokken worden.
Karaat,
metrisch: een karaat metrisch 1 ct = 0,2 g. Dit wordt gebruikt voor het bepalen van het gewicht van edelstenen.
|
|
|
Laboratorium
balansen: onder deze noemer vallen de analytische balansen en de precisieweegschalen.
Lineariteit / Nauwkeurigheid van
weegschalen: maximale afwijking van de gewichtsweergave met betrekking tot het proefgewicht, afwijkingen naar boven en naar beneden over het volledige weegbereik. Bovengrens ± 3 d. Kwaliteitskenmerk.
LCD scherm(Liquid Crystal
Display): bouwelement voor de digitale gewichtsweergave. Op het LCD scherm wordt de anisotrope geleiding van de vloeibare kristallen benut. Het LCD scherm van wwegschalen is niet zelflichtend. .
LED scherm (Light Emitting Diode): bouwelement van het digitale scherm. Maakt gebruik van de eigen lichtgevendheid van de lichtgevende dioden of licht emiterende dioden. Het LED scherm is zelflichtend,
|
|
|
Microweegschalen: analytische weegschalen met een maximum belasting van 5 tot 50 g, afleesbaarheid d = 0,001 mg of beter.
Minimale belasting
Min: ondergrens van het instelbare meetbereik. Deze wordt aangegeven op de instellingsplaat. De weegschalen werken ook onder de minimale belasting.
Meetonzekerheid van de
weegschalen: de weegonzekerheid kenmerkt het bereik waar de werkelijke meetwaarde zich in bevindt De waarschijnlijkheid hiervan is bij DKD ten minste 95%. Deze wordt individueel voor iedere weegschaal volgens een exact vastgelegde testprocedure bepaald, en in een kalibratiecertificaat gedocumenteerd. De onzekerheid hangt van verschillende interne en externe factoren van de weegschaal af. De meetonzekerheid wordt groter naarmate de belasting van de weegschaal toeneemt.
Melder van overschrijding hoogste of laagste
belasting: melding op het scherm van de weegschalen wanneer de hoogste of laagste belasting overschreden wordt.
Metrologie: de leer van het meten van eenheden en
meetsystemen. In het geval van weegschalen bestaat er een direct verband met het kalibreren. Zie ook >> OIML
Maximaal
weegbereik: werkbereik van de weegschalen. De weegschalen kunnen tot aan het als bovengrens aangegeven gewicht belast worden.
|
|
|
Netto totaal: mogelijkheid om het gewicht van de stof die zich in een houder bevindt bij het maken van recepten in een gescheiden geheugen op te slaan. Het netto totaal is de som van de gewichten van alle gewogen elementen (zonder het gewicht van de houder) en kan weergegeven worden door op een knop op de weegschalen te drukken. Dit is nuttig voor het controleren van een eindrecept.
Newton: de eenheid Newton (N) is de krachteenheid van het internationale eenhedensysteem (SI). het is de kracht van de versnelling van een lichaam van 1kg per 1m/sec².
Nettogewicht: gewicht van een voorwerp zonder verplakking en/of transporthouder >> Brutogewicht, >> Tarra
|
|
|
Opwarmtijd: tijd die verloopt vanaf het moment waarop de weegschalen worden ingeschakeld tot het bereiken van de bedrijfstemperatuur. Staat bijna altijd vermeld in de gebruiksaanwijzing.
OIML: "Organisation Internationale de Métrologie Légale". Deze instantie reguleert de meettechnische belangen van het wettelijke ijkwezen (metrologie). Link naar OIML.
|
|
|
Percentage bepalen: bijvoorbeeld, het referentiegewicht van een monster voor droging is 50 g = weergave van de weegschalen 100 %. Na droging is het 40 g = weergave van weegschaal 80 % absoluut (droge massa) of 20 % relatief (vochtigheid).
Plus / min wegingen: bijv. voor kwaliteitscontrole: belast de weegschalen met het nominal gewicht - verricht de nulstelling door op de TARE knop te drukken (het nominaal gewicht zal opgeslagen worden) - voor latere wegingen, de weegschalen zullen uitsluitend de afwijkingen ten opzichte van het nominaal gewicht aangeven.
Precisiegewichten: gewichtstukken die behoren tot de gemiddelde foutgrensklasse M1 van het OIML. Deze worden gebruikt om precisieweegschalen en industriële weegschalen te controleren.
Pipet: handmatig doseerapparaat waarmee het mogelijk is het gewicht van kleine hoeveelhden vloeistof te doseren.
PTB: Physikalisch Technische Bundesanstalt te Braunschweig. Dit Federale Kantoor is belast met de wettelijke metrologie OIML in Duitsland. In het geval van weegschalen regelt deze instantie de kalibratie daarvan.
|
|
|
RS Interface: Gegevensinterface
Referentie
stuktelling: aantal eenheden dat noodzakelijk is om een representatief Referentiegewicht bij een stuktelling te verkrijgen. Meestal varieert dit van 5 tot 50 eenheden.
Referentiegewicht: representatief deelgewicht bij het tellen van gelijke componenten. Wordt meestal verkregen door een berekening van het gemiddelde van verschillende componenten >> Referentie
stuktelling.
Recepten
vervaardigen: wegen van verschillende onderdelen in een houder om een mengsel te maken, bijvoorbeeld volgens een recept >> Netto totaal.
Reproduceerbaarheid: (standaardafwijking) mate van overeenkomst van de resultaten bij herhaalde metingen (bijv. weegschalen) onder dezelfde omstandigheden. Meestal 1 d of minder.
Kwaliteitskenmerk.
|
|
|
Tellen van eenheden: er worden bijvoorbeeld 10 gelijke eenheid gewogen, het referentie-aantal is 10. De weegschalen geven dan automatisch het gemiddelde gewicht per eenheid
aan. Vanaf dit moment worden de identieke te tellen stukken als eenheden aangegeven. Hoe hoger het referentie-aantal des te groter de nauwkeurigheid van de
telling.
Tarragewicht: gewicht van de verpakking van een voorwerp of van een transporthouder of een andere houder. Zie ook >> Brutogewicht, >> Nettogewicht.
Temperatuurbereik: bereik waarbinnen de gekalibreerde weegschalen gebruikt kunnen worden. Op de identificatieplaat van het instrument kan dat afgelezen worden. Indien een onder- of bovengrens wordt overschreden kunnen er zich meetfouten voordoen.
Tarra: mogelijkheid om de gewichtsweergave van een op de weegplaat staande houder weer op nul in te stellen. Kan bij elektronische weegschalen zo vaak men wil herhaald worden. De tarra is subtratief, dat wil zeggen, de tarra wordt afgetrokken van het beschikbare weegbereik. Voorbeeld: het maximum weegbereik is 6000 g de tarra (= houder) weegt 470 g, het beschikbare weegbereik = 5530 g.
Tolerantie van een
meetapparaat: ieder meetinstrument heeft natuurkundig bepaalde weergave tolerantie. De tolerantie definieert de hoogst toegestane afwijking van de weergave naar boven en naar beneden. Zie ook >> Foutgrens.
|
|
|
Verificatie van het
controlemiddel: dit is vereist in kwaliteitsbeheersingssystemen volgens ISO 9000 en volgend, en ook voor de GLP. De nauwkeurigheid van de meetmiddelen (bijv. weegschalen) en van de controlemiddelen (bijv. gewichten) dient in bepaalde gevallen geverifieerd te worden, dat houdt in dat die gekalibreerd moeten worden. Deze controle moet gedocumenteerd worden.
Verklaring van
overeenstemming: In de verklaring van overeenstemming wordt gedocumenteerd dat het product voldoet aan de richtlijnen van de Europese Unie. Bij de elektronische weegschalen gaat deze altijd vergezeld van een CE-markering. De verklaring van overeenstemming van de KERN weegschalen bevindt zich in de gebruiksaanwijzing.
Verklaring van
overeenstemming: de overeenstemming van kalibreerbare weegschalen met de modelgoedkeuring wordt gedocumenteerd door het ijkkantoor door middel van het opstellen van de verklaring van
overeenstemming.
Validatie: Gedocumenteerd bewijs dat een proces met een grote mate van zekerheid het meest geschikt is voor het verrichten van een
taak.
Verificatie: gedocumenteerd bewijs dat er voldaan is een bepaalde vereiste.
|
|
|
Weegschalen met stand-by
functie: deze schakelen zichzelf automatisch gedeeltelijk uit wanneer die niet gebruikt worden. Om deze reden is er geen opwarmtijd nodig wanneer die opnieuw ingeschakeld worden, waardoor er tijd bespaard
wordt.
Weegschalen met meerdere
meetbereiken: weegschalen met meerdere, verschillende weegbereiken. Ieder weegbereik begint bij nul, het hoogste weegbereik eindigt bij de maximum belasting van de weegschalen. Ieder weegbereik heeft een eigen afleesbaarheid "d".
Weegtafel: analytische balansen en hoge-resolutie weegschalen moeten schokvrij opgesteld worden. Zeer geschikt hiervoor zijn massieve steenplaten, die dan wel op muurconsoles of op stabiele tafelstellages rusten. De horizontale positie daarvan mag ook bij druk op de steenplaat niet wijzigen.
Windbescherming: apparaat dat de weegplaat beschermt tegen storende bewegingen veroorzaakt door de wind. Dit is noodzakelijk voor precisieweegschalen met een afleesbaarheid d < 10 mg. Alle analytische balansen zijn hiermee
uitgerust.
|
|
|
Zwaartekracht: deze kracht heeft een aanzienlijke invloed op elektronische precisieweegschalen. Aangezien die kracht overal ter wereld verschillend is moeten weegschalen afhankelijk van de plaats waar zij zich bevinden ingesteld worden.
|
|
|